Мутаассиблик: Исломга ёд ғоя

Ислом — тинчлик ва раҳмат динидир. Унинг асослари инсонларни ахлоқий поклик, адолат, тинч-тотувликда яшашга чақиради. Аммо айрим шахслар ёки гуруҳлар Исломни ўз мақсадларига эришиш воситаси сифатида талқин қилиши мумкин. Бу эса мутаассиблик  сифатида намоён бўлади. Мутаассиблик Ислом таълимотига зид бўлган ёд (бегона) ғоя бўлиб, динни бузиб кўрсатишнинг бир шакли ҳисобланади.

Мутаассибликнинг моҳияти

Мутаассиблик — бу ҳаддан зиёд ғайрат билан маълум бир қараш ёки ҳаракатни тарғиб қилиш ва бошқа фикрларга нисбатан тоқат қилмасликдир. Бу тушунча дин доирасидан ташқарига чиқиб, сиёсат, жамият ва бошқа соҳаларда ҳам қўлланилади. Диний мутаассиблар кўпинча ўз эътиқодларини мутлақ ҳақиқат сифатида кўриб, бошқа фикрларга очиқликни рад этадилар. Исломнинг ҳақиқий таълимотларига эса бу мутлақо қарама-қаршидир.

Мутаассибликнинг асосий муаммолари

Мутаассиблик диннинг ҳақиқий моҳиятини бузади ва Исломни тўғри тушунишига тўсқинлик қилади. Мутаассибликнинг асосий хавфи шундаки, у жамиятдаги тинчликни бузиши, инсонларни экстремизм ва радикалликка ундаши мумкин. Бундай ғоялар Исломни нотўғри талқин қилган ҳолда, бошқа динлар ёки жамият вакилларига нисбатан адоват уйғотиши мумкин.

Хулоса

Мутаассиблик Ислом таълимотига ёд бўлган ғоя бўлиб, диннинг асосий қадриятлари — адолат, тинчлик, бағрикенглик ва меҳр-мурувватни бузади. Мусулмонлар ўз динда мўътадилликни сақлаб, бир-бирларига ва бошқа эътиқод эгалари билан ҳурматда бўлишлари керак. Шу йўл билан улар Исломнинг гўзал қадриятларини дунёга намоён эта оладилар ва диннинг асл маъносини сақлаб қоладилар.
Исломда мутаассиблик ва зўравонликка жой йўқ, аксинча, бу дин ҳаётимизда тинчлик ва барқарорликни таъминлаш учун йўл-йўриқ беради.

Анвар домла Турғунбоев 
Мир Араб ўрта махсус 
ислом таълим муассасаси мударриси.